Últimas novas da asociación LugoPatrimonio
Señoras e señores representantes das distintas administracións (Concello de Monforte representado polo seu alcalde, Deputación provincial polo deputado de Cultura), Presidentes e Presidenta das distintas asociacións que convocamos este Congreso (AA.VV. de Salcedo e de San Martiño de Vilelos, Entroido Ribeirao, Amigos Patrimonio Lemos, A.C. As Fachas, Asociación Xuvenil Os Turulecas, A.C. Souto do Val e LugoPatrimonio que facemos de coordinadores), e por suposto, vostedes, os e as congresistas que son a alma popular e científica destas xeiras dedicadas a coñecer e potenciar o noso patrimonio inmaterial.
Tamén queremos deixar constancia do recoñecemento e agradecemento a quen foron protagonistas das institucións que no seu momento apoiaron este importante traballo que levamos feito xa durante estes dous anos, algúns dos cales nos acompañan de novo:D. Alfredo Suárez canal, que foi conselleiro de Medio Rural,
D. Ignacio Rodríguez Eguíbar, da xerencia do Plano Xacobeo,e dos delegados ou delegadas das distintas consellarías:Dª Branca Rodríguez Pazos, D. Emilio López Pérez, D. Xoán Xosé Molina Vázquez, e D. Cosme Pombo Rodríguez
Iniciamos, pois, neste momento que anuncia xa o outono, a apertura das segundas xornadas do Congreso sobre Patrimonio Inmaterial das Terras de Lemos, Chantada e Quiroga. En febreiro estudamos os ritos do Entroido e tiramos conclusións sobre as que xa estamos a traballar. Resultados positivos e esperanzadores, xa que logo. Agora, hoxe e mais os días 7 e 8 de setembro, tócanos, do mesmo xeito, estudar, analizar e participar nos ritos das danzas e do lume: na Cervela e A Ermida, e nos fermosos lugares de Castelo e Vilelos. Ritos antigos que naceron da comunicación entre a persoa e a paisaxe, o traballo e a festa. Cando a natureza era a deusa nai á que se adoraba, pois dela saía todo o que os humanos necesitaban para viver e mesmo reproducirse.
Dirán vostedes por que estas xornadas, a que se debe o seu interese e popularización. E nós respondemos que para decatármonos do que ao longo dos séculos foron construíndo os nosos devanceiros: no idioma, no traballo e no lecer propios. Para que ese tesouro que temos diante dos nosos fociños entre con orgullo e fachenda polos nosos ollos e chegue ao noso corazón. E daí reconstrúa a diferenza como riqueza e forma de ofrecer ao mundo un xeito de vivir e un xeito de nos expresar.
Non é doado na Galiza de hoxe aprezar os noso tesouros debido ás cortinas diferentes que se argallan para agachalos. E acaso ignoremos que eles poden mellorar a nosa dignidade e a nosa riqueza material. As festas ou ritos da Danza e do Lume poden servir para afirmar a través deles, primeiro, a nosa consciencia de galegos e galegas, e despois, todo un tecelán de riqueza que vai desde centros de interpretación ou talleres de artesanía, até postos de traballo nas zonas rurais onde se crearon.
Iso precisa, pois, aparte da conciencia dos propios protagonistas que executan as devanditas festas, o estudo científico e a investigación que nos aclaren tamén as nosas raíces profundas sen as cales andaremos cegos e sen obxectivos para a conformación da historia e do futuro destas terras.
Pasaremos estes tres días, escoitando historias e interpretacións que han valer para que a investigación siga. E comprobaremos sobre o terreo a maxia e a beleza dunha cultura que tamén lle pode mostrar os nosos xeitos de goce ao resto do mundo. Mais para iso, nós temos que ser os primeiros en nos convencer.
SEXAN BENVIDOS E BENVIDAS A ESTA UNIVERSIDADE POPULAR NA QUE SE CONXUGA, POR UNHA PARTE, A PRESENZA DO NOSO POBO, E POLA OUTRA OS SEUS E AS SÚAS REPRESENTANTES.
TIRAREMOS CONCLUSIÓNS PARA QUE A FESTA SIGA BAIXO O MANTO PROTECTOR DO NOSO IDIOMA PROPIO (MÁXIMO PATRIMONIO QUE TEMOS E SEN O CAL QUEDARIAMOS MUDOS E DESPERSONALIZADOS). E PARA QUE AS INSTITUCIÓNS SIGAN A FORMAR PARTE DO AVANCE E DAS NECESIDADES QUE A FESTA E A IDIOSINCRASIA BERRA.
GRAZAS, POIS, POLA PARTICIPACIÓN E POLA AXUDA.
Monforte, 30 de agosto do 2009
D. Luís Costa Vázquez: O baile e a danza na tradición cultural de Galiza
D. Lois Diéguez: Contexto paisaxístico e patrimonial da Cervela
Ensaios previos pouco antes de comezar.
Os danzantes ante a virxe.
O Congreso continuará os días 7 e 8 de setembro, seguindo o programa previsto.
Na sesión de debate do 30 de agosto sobre as alternativas para consolidar e reforzar as danzas da Cervela, os e as congresistas acordaron, despois de aprobar os puntos que detallamos de seguido, insistir nos distintos departamentos da Xunta de Galicia (Cultura, Vivenda, Medio Rural…) que activen os distintos proxectos que estaban xa redactados e a piques de se executar pola Xunta anterior:
Danzas da Cervela.
· Alternativas para a confección do vestiario (panos, pantalóns, camisas, sombreiros, arcos...), de xeito que sirvan para a provisión propia e mais para a creación dun taller de artesanía.
· Arranxo e mellor distribución do Centro social (salas para exposicións, reunións, proxeccións e actos; centro de interpretación, almacén...).
· Rehabilitación do cabido, angarellas e pinturas da igrexa románica, así como recuperación dos santos barrocos (Cristo e San Roque).
· Amaño da praciña da igrexa e o cruceiro.
· Rehabilitación da capela de san Roque e limpeza e amaño da Fonte do mesmo santo.
· Rehabilitación do lugar da Cervela.
· Actividades anuais.
Os ritos do lume na cultura popular galega, a cargo do profesor D.Clodio González Pérez, historiador e etnógrafo
As Fachas de Castelo e os Agucios de Vilelos: unha tradición secular, por Dª Carme Pernas, Licenciada en Humanidades e representantes das asociacións convocantes: Félix Vázquez, vicepresidente da asociación As Fachas, Lois Diéguez, presidente de LugoPatrimonio, e Xosé López, presidente da AA.VV. San Martiño de Vilelos.
Participación na queima das Fachas en Castelo
Contexto histórico e patrimonial de Hospital do Incio e A Ermida (Quiroga): a súa relación, conferencia a cargo do profesor D. Isidro García Tato, doutor en Filosofía
Participación nos actos procesionais para ver as Pampórnigas e o Meco
ç
Significado e simbolismo do Meco e as Pampórnigas, por D. X.M. Blanco Prado, Licenciado en Filosofía e Letras
Conclusións e peche do Congreso, con Amparo Montenegro, presidenta da Asociación Cultural Souto do Val, Julio Álvarez, alcalde de Quiroga, e Lois Diéguez, presidente de LugoPatrimonio.
Orlando Viveiro e Hixinio Flores presentaron os itinerarios que o próximo sábado, día 8 de agosto, andaremos pola zona da Fonsagrada. Mediante fotos e imaxes, e comentarios, aproximáronnos a unha das comarcas máis interesantes de Galiza, e quizabes das máis descoñecidas. Patrimonio material e natural, música, artesanía... unha riqueza que, contra vento e marea, aínda posuímos.
O pasado luns, día 27 de xullo, as asociacións veciñais e culturais das comarcas de Lemos, xunto con LugoPatrimonio, presentaron en roldas de prensa celebradas en Lugo e Monforte, o Programa que vai rexer as Xornadas de Outono do Congreso sobre Patrimonio Inmaterial.
“Unir o científico co popular será un dos obxectivos deste Congreso”, dixo o coordenador, Lois Diéguez, “daí os debates e conferencias que se realizarán por estudosos durante parte do mesmo, e a asistencia aos actos de A Cervela, Castelo e A Ermida, onde se celebrarán os ritos festivos relacionados coa danza e co lume”. Despois destas xornadas que completan as da Primavera, contaremos cunha edición onde se recollerán os estudos e investigacións nos que neste mesmo momento se está a traballar. O próximo día 1 de agosto comeza o prazo para anotarse ao Congreso, que durará até o día 20 do mesmo mes.
Día 3, luns
Entre 18,30 h. e 20 h. Anotacións para a viaxe á Fonsagrada, na Deputación provincial.
Ás 20 h.: exposición de Orlando Viveiro e Hixinio Flores sobre o contido da viaxe á Fonsagrada, na que comentarán imaxes de aspectos etnográficos, artísticos e musicais da comarca. O acto tamén se desenvolverá no salón de actos da Deputación.
Día 8, sábado
Viaxe ás terras da Fonsagrada.- Saída ás 8,30 h. do lugar habitual (fronte ao Instituto Lucus Augusti)
Regreso sobre as 22 h.
As condicións da viaxe son as habituais.
Itinerario: Visita á Fonsagrada e o seu Museo con Mónica Alonso, Seimeiras (fervenzas) do Queixoiro, xantar, Museo etnográfico de Grandas de Salime, encontro con Avelino, ferreiro de Penamaría, e Oliverio Álvarez, constructor de trompas, A Pobra de Burón e Mazo da Porteliña.
Día 30, domingo: Comeza a 2ª parte do Congreso sobre Patrimonio Inmaterial das Terras de Lemos, segundo o programa adxunto.
CONSIDERAMOS DE MÁXIMA IMPORTANCIA A PARTICIPACIÓN NAS TRES XORNADAS DESTE CONGRESO, POIS DA SÚA ACEPTACIÓN E CONCLUSIÓNS VAI DEPENDER EN GRAN MEDIDA O NOSO TRABALLO A RESPECTO DO PATRIMONIO INMATERIAL.
Lugo, xullo do 2009
Monforte, Castelo (Taboada), A Cervela (O Incio), A Ermida (Quiroga), 30 de agosto, 7 e 8 de setembro
Convocan: LugoPatrimonio, AA.VV. de Salcedo (A Pobra de Brollón), Asociación Amigos do Entroido Ribeirao (Chantada), Amigos Patrimonio Lemos, Asociación C. As Fachas (Castelo), Asociación Xuvenil e C. Os Turulecas (A Cervela-O Incio), Asociación C. Souto do Val (A Ermida-Quiroga), Asociación de veciños San Martiño de Vilelos (O Saviñao).
Patrocinan: Consellería de Innovación e Industria, Xacobeo, S.A., Consellería do Medio Rural, Agader, Deputación Provincial de Lugo-Área de Cultura.
Colaboran: Concellos de: Monforte e Taboada.
Programa
Día 30 agosto, domingo
(dedicado ás danzas da Cervela - O Incio)
09,30 h.: acreditacións e entrega da documentación.
10,00 h.: acto de inauguración.
10,30 h.: conferencia inaugural O baile e a danza na tradición cultural de Galiza, a cargo de D. Luís Costa Vázquez, licenciado en Musicoloxía.
11,30 h.: descanso.
11,45 h.: Contexto paisaxístico e patrimonial da Cervela, a cargo do escritor Lois Diéguez, escritor.
13,00 h.: saída para A Cervela (O Incio) .
13,30 h.: participación na danza procesional da Cervela.
14,30 h.: xantar colectivo.
16,30 h.: visita á Cervela: aldea,igrexa románica, capela e pozo de San Roque.
18,30 h.: proxeccións comentadas sobre as danzas da Cervela.
19,30 h: mesa redonda con conferenciantes e representantes das asociacións sobre alternativas prácticas para a consolidación destas tradicións.
21,00 h.: cerre da xornada.
Día 7 de setembro, luns
(Dedicado ás Fachas de Castelo (Taboada) e Agucios de Vilelos (O Saviñao)
10,00 h.: conferencia: Os ritos do lume na cultura popular galega, a cargo do profesor D. Clodio González Pérez, historiador e etnógrafo..
11,30 h.: descanso
12,00 h.: As Fachas de Castelo e os Agucios de Vilelos: unha tradición secular, por Dª Carme Pernas, Licenciada en Humanidades e representantes das asociacións convocantes.
14,00 h.: xantar (libre).
16,30 h.: proxeccións comentadas sobre as Fachas e os Agucios.
18,00 h.: saída de Monforte para Castelo.
19,00 h.: visita a Castelo: pazo de Perrelos, sepultura do Sixto, igrexa e castro.
21,00 h.: cea colectiva.
23,00 h.: participación na queima das Fachas en Castelo.
00,30 h.: saída para Monforte.
Día 8 de setembro, martes
(Dedicado ao Meco e as Pampórnigas da Ermida).
10,00 h.: Contexto histórico e patrimonial de Hospital do Incio e A Ermida (Quiroga): a súa relación, conferencia a cargo do profesor D. Isidro García Tato, doutor en Filosofía.
11,15 h.: descanso
11,30 h.: saída para A Ermida.
12,30 h.: participación nos actos procesionais para ver as Pampórnigas e o Meco.
14,30 h.: xantar (libre)
16,30 h.: visita á igrexa e aldea de A Ermida.
18,00 h.: Significado e simbolismo do Meco e as Pampórnigas, por D. X.M. Blanco Prado, Licenciado en Filosofía e Letras.
19,00 h.: conclusións e peche do Congreso.
20,00 h.: saída para Monforte.
Avisos
Para calquera información, nos tfnes.: 676 800 227 ou 656 236 343. Tamén na web, www.lugopatrimonio.org
Esta tarde celebrouse en Lugo a reunión que as asociacións culturais da zona de Lemos que veñen traballando intensamente polo noso patrimonio inmaterial, tiñan solicitado coa Delegada Territorial da Xunta, Dª Raquel Arias. Representantes de LugoPatrimonio, AA.VV. de Salcedo (A Pobra de Brollón), Asociación Amigos do Entroido Ribeirao (Chantada), Amigos Patrimonio Lemos, Asociación C. As Fachas (Castelo), Asociación Xuvenil e C. Os Turulecas (A Cervela-O Incio), Asociación C. Souto do Val (A Ermida-Quiroga), Asociación de veciños San Martiño de Vilelos (O Saviñao) mantiveron no transcurso dunha hora un coloquio coa Delegada Territorial para darlle a coñecer os proxectos nos que levan traballando varios anos e que foron o tema principal da 1ª parte do Congreso celebrado no mes de febreiro (acceso ás resolucións do Congreso). Querían as asociacións saber da disposición da Sª Delegada ao respecto. Ela interesouse polos diversos temas plantexados e pediu un tempo prudencial para estudalos, dada a súa importancia, así como para valoralos cos distintos departamentos das Consellarías que teñen que intervir para a súa resolución.
Así mesmo, presentáronselle os Proxectos que co cambio de goberno ficaron interrompidos na súa resolución no Agader, e que se refiren a: “Proxecto para a dinamización e consolidación do patrimonio inmaterial das Terras de Lemos: a súa incidencia cultural, social e económica no mundo do agro” e “Parada dos Montes (A Pobra do Brollón): un centro de interpretación en vivo dentro do Proxecto de consolidación e potenciación do patrimonio inmaterial das Terras de Lemos”.
Queda, polo tanto, agardar ás resolucións que tome a Delegada. As Asociacións esperan que as decisións pertinentes non se demoren no tempo e que o traballo realizado e o proxectado para un futuro inmediato sexa asumido tamén por quen teñen a responsabilidade de remediar con urxencia a agonía na que se mantén o noso agro. Os proxectos presentados van precisamente neste sentido.
Por último, as Asociacións convidaron á Delegada e representantes dos organismo que patrocinan o Congreso sobre o Patrimonio Inmaterial das Terras de Lemos, (xornadas de Outono), a participar na súa inauguración e debates.
Lugo, 25 de xuño do 2009
XULLO
Día 4, sábado:Viaxe a RINLO: O MAR DAS CETARIAS
O día 4 de xullo faremos outra viaxe que nos introducirá na visión real do que está a pasar coa nosa Costa, os proxectos que a destrúen, e a riqueza que posúe e que seguramente descoñecemos. Da man da arquitecta Carlota Eiros, faremos percorridos en lancha, autobús e a pé, para visitar os seguintes lugares:
Despois desta fermosa viaxe faremos as conclusións de rigor.
Notas
Saída de lugo, o 4 de xullo, sábado, ás 8,30 h. do lugar de sempre.
Regresaremos á nosa cidade arredor das 22 h.
Prazas limitadas a 35 coas condicións habituais.
Anotacións: día 29 de xuño, luns, na galería Sargadelos de Lugo, entre 18 e 20 h.
AGOSTO
Día 3, luns: exposición e comentarios sobre a Viaxe do día 8.
Día 8, sábado: Viaxes a: Salcedo (A Pobra do Brollón) ou A Fonsagrada
A elección do destino da viaxe vai depender de que Os Amigos dos Museos da Coruña lle entreguen neste mes de agosto o premio Pedra do Destino á Asociación que realiza o Entroido de Salcedo que xa coñecemos. De ser así participaríamos nesa entrega que será festiva e interesante.
En caso contrario, o 8 de agosto faríamos a viaxe pola Fonsagrada (Pobra de Burón, A Fonsagrada, A Seimeira, Pena do Inferno, Grandas de Salime...) en programa que detallaremos o día 3, así como a exposición comentada desta viaxe e as demais características.
Día 30 de agosto, domingo: comezo da 2ª parte do Congreso sobre Patrimonio Inmaterial das Terras de Lemos. Este Congreso é da máxima importancia para nós e pídesevos a máxima asistencia. Comezaremos ás 9,30 h. en Monforte e iremos ver as danzas da Cervela. O Programa detallado enviarase por correo no próximo mes. Atención ás datas de inscrición, que van do 1 ao 20 de agosto. Neste domingo do día 30 farase só a sesión do día, sendo as outras dúas o 7 e o 8 de setembro.
SETEMBRO
Día 7, luns: continúa o Congreso en Monforte e Castelo (Taboada), dedicado aos ritos do lume.
Día 8, martes: último día do Congreso, en Monforte e A Ermida (Quiroga), dedicado aos enigmas do Meco e as Pampórnigas.
OUTUBRO
Día 13, martes, proxeccións fotográficas sobre a viaxe do 17 e 18.
Día 14, mércores, conferencia de X.M. Fernández Anguiano sobre “Aspectos técnicos do viño: a súa relación coa sáude”.
Días 17 (sábado) e 18 (domingo) clausura do Ciclo Viño e Poesía,: viaxe a O Barco e A Rúa, (Pontes da Cigarrosa e Bibei, A Rúa, Viña Godeval, Mosteiro de Xagoaza, Vila do Castro, Pazo do Castro, O Barco, O Bolo, As Ermidas, Viana do Bolo).
NOVEMBRO
Día 3, martes: Conferencia e proxeccións sobre a viaxe a Os Ancares.
Día 7, sábado: Paisaxe e Vida: Os Ancares, para coñecer o Val do Rao, Balouta, Piornedo... xentes e paisaxes.
DECEMBRO
Día 2, mércores: conferencia sobre a viaxe á Coruña.
Día 11, venres: asemblea anual de LugoPatrimonio.
Día 19, sábado: viaxe á Coruña e os seus enigmas: arqueoloxá, historia, arte, xentes..., na compaña de Felipe-Senén López.
Cada un dos actos programados serán comunicados previamente con máis detalle.
Lugo, xuño do 2009
A Xunta Directiva
Despois desta fermosa viaxe faremos as conclusións de rigor.
Notas
Saída de lugo, o 4 de xullo, sábado, ás 8,30 h. do lugar de sempre.
Regresaremos á nosa cidade arredor das 22 h.
Prazas limitadas a 35 coas condicións habituais.
Anotacións: día 29 de xuño, luns, na galería Sargadelos de Lugo, entre 18 e 20 h.
Lugo, xuño do 2009
A Xunta Directiva.
6 de xuño: celebramos o viño coa Adega Terras Gauda, e a poesía cos poetas Ramón Cabanillas (“Diante dunha cunca de viño Espadeiro”) e Mª do Carme Kruckenberg (“A Santiago Ruiz”), e a gastronomía no restaurante Juan de O Rosal. A paisaxe, por estas terras fartas dos ríos Miño na súa foz, e o Tamuxe ou o Furnia a correr cara a súa entrega amorosa ao pai de todos eles que é o noso río maior, o Miño. Os monumentos atopámolos en Tui, tamén nós a correr polo tempo escaso e a choiva encarraxada, e despois na Guarda. Os nosos ollos ficaron convencidos co azul da altura, pegados xa nas penas que levan ao ceo: citania, cova e ermida de santa Trega, Museo pequeno e perfecto como as grandes obras, camiños de pedra, petroglifos... Que máis podiamos pedir neste día de comunicación e palabra? O agasallo do canto e a danza populares dos mozos e mozas portugueses, comunión de sentimento, unha sorpresa grata. De volta para Lugo, as comadres e compadres protestábanlle ao goberno galego desde os paus da luz. Aquí tedes a mostra do que contamos:
|
20090606_Tui- A Guarda |