Últimas novas da asociación LugoPatrimonio
23 de novembro
Como peche das viaxes incluidas na Programación do ano 2024, desprazámonos a Monforte comezando pola visita ao Museo de Arte Sacra das Clarisas, o mellor de Galicia e o segundo de España pola calidade das pezas que se mostran. Acompañounos como experto o cóengo César Manuel Carnero Rodríguez, que fixo unha introdución histórica sobre a personalidade dos fundadores en 1662, Catalina de la Cerda Sandoval, filla do duque de Lerma, valido de Felipe III, e Pedro Fernández de Castro e Andrade, VII conde de Lemos.
Están expostos o legado artístico que doaron, en escultura un Cristo xacente e unha Inmaculada de Gregorio Fernández, bordados en sedas de pezas de indumentaria litúrxicas, relicarios que recolleron, encargaron ou recibiron como agasallo durante e despois do seu virreinato en Nápoles entre os anos 1610 e 1616.
23 ao 26 de setembro
O día 23, camiño de Mérida, paramos en Coria para xantar no restaurante Palacio Ducal de Alba, e pola tarde fixemos unha visita guiada comezando na muralla romana do século I, que coa de Lugo son as únicas na península que conservan o circundo completo. Saimos pola Porta de San Francisco, para ver o tramo entre esta porta e a da Cidade ou de la Guía, coa perspectiva das torres de base rectangular levantadas a intervalos de 20 ou 30 metros, e de bloques de granito colocados a soga e tizón.
De novo no interior fixemos un percorrido polo recinto histórico pasando pola catedral, recibindo as explicacións da guía diante da portada do Perdón e da Porta Norte ou do Evanxeo, onde está tamén a torre-campanario, pasando despois ao interior. Rematamos diante do castelo dos duques de Alba do século XV, obra do arquitecto Juan Carrera, feito na propia muralla romana.
12 de novembro
O profesor de Historia da Arte da Universidade de León comezou a súa disertación relacionando Mérida, Astorga e Lugo. Primeiro explicou que era unha basílica no mundo romano, un edificio público que non só tiña unha función relixiosa, pois podía ter biblioteca, mercados e relacionado co foro, citando como exemplos, a Iulia, a Aemilia, a de Santa Sabina, con mármores, que serán unha característica desde tipo de edificio que toma o cristianismo como exemplo. A máis importante de todas será a de San Pedro en Roma, levantada polo emperador Constantino no século IV para custodiar as reliquias de san Pedro.
Puxo como exemplo dunha das primeiras basílicas hispanas a de Marialba de la Ribera (León) construída entre os anos 300 – 350, escavada polo arqueólogo do Instituto Arqueolóxico Alemán, Helmut Schlunt, as que seguiron a de Fornás de Torelló, do século IV – V, en Menorca, que conserva decoración de mosaicos, e Santa María do Camin en Cas Frares en Mallorca, con temas decorativos do Antigo e do Novo Testamento, como Adán e Eva, a historia de Josué, etc., desaparecida.
22 de outubro
O director do Museo da Catedral de Santiago e un dos comisarios da XXVII exposición das Idades do Home, na sé de Santiago, colaborando no proxecto a Fundación Catedral de Santiago, sendo a primeira vez que se fai en Galicia, e o outro lugar foi Villafranca, abordando conxuntamente o tema da Hospitalidade no Camiño desde unha perspectiva ampla que, no caso compostelán se focalizou no mundo das peregrinacións.
Primeiro falou da orixe destas exposicións organizadas anualmente desde 1988 pola Fundación de las Edades del Hombre, en diversas localidades da comunidade de Castela – León, moitas delas visitadas pola Asociación, e que agora cada dous anos ten dúas sés, unha delas fóra da comunidade.
OUTUBRO
Día 22, martes
ás 20 horas
Salón de actos da Deputación Provincial
Conferencia de Ramón Izquierdo Peiró e Daniel Lorenzo Santos sobre a exposición das Idades do Home en Santiago, “Hospitalitas. A graza do encontro. Arte e hospitalidade na peregrinación a Compostela”.
Día 26, sábado
Viaxe a Santiago para visitar as exposicións “As Idade do Home. Hospitalitas” e “Unha vida vikinga”. Saída ás 8 horas.
NOVEMBRO
Día 12, martes
ás 20 horas
Salón de actos da Deputación Provincial
Conferencia de José Alberto Morais Morán “Fermosas, magníficas, admirables e de labrados mármores: as basílicas cristiáns de Augusta Emerita".
De 19,30 h. A 20 h., anotacións:
Para a viaxe a Monforte do día 23 de novembro, visitas ao Museo de Arte Sacra das Clarisas e á Compañía, prezo 45 €.
Para o xantar e festa dos socios do día 12, xoves, no Hotel Méndez Núñez, prezo 45 €.
Día 23, sábado
Viaxe a Monforte, visita ás Clarisas e a Compañía. Saída ás 9 horas.
DECEMBRO
Día 12, xoves
Asemblea xeral e festa dos socios.
Xantar no Hotel Méndez Núñez. Actuación do grupo de música clásica Bóreas.
Felipe Arias Vilas, “Emerita Augusta, capital da Lusitania”
10 de setembro
Como actividade previa á viaxe a Mérida, celebrouse a conferencia impartida polo arqueólogo e museógrafo Felipe Arias Vilar que comezou facendo unha introdución sobre a fundación da cidade de Mérida como colonia romana no ano 25 aC. Sinalando que ten certa relación coa Gallaecia, pois foi fundada para lexionarios vedraños das guerras ástur-cántabras emprendidas por Augusto, constituíndose como capital da importante e extensa provincia da Lusitania, e proporcionando desde hai séculos numerosos achados arqueolóxicos romanos de todo tipo e entidade, ós que despois se sumou a súa importancia como sé episcopal e enclave primeiro visigótico e logo musulmán, antes de englobarse no reino cristián de Castela.
SETEMBRO
Día 10, martes
Conferencia de Felipe Arias Vilas sobre “Emerita Augusta, capital da Lusitania".
Día 17, martes
Conferencia de José Alberto Morais Morán “Fermosas, magníficas, admirables e de labrados mármores: as basílicas cristiáns de Augusta Emerita".
De 19,30 h. A 20 h., anotación para a viaxe a Santiago de Compostela o día 26 de outubro para ver as exposicións “As Idades do Home. Hospitalitas” e “Unha vida vikinga”.
Días 23 ao 26
Viaxe a Mérida. Vistas Coria e Puebla de Sanabria.
OUTUBRO
Día 22, martes
Conferencia de Ramón Izquierdo Peiró e Daniel Lorenzo Santos sobre a exposición das Idades do Home en Santiago, “Hospitalitas. A graza do encontro. Arte e hospitalidade na peregrinación a Compostela”.
Día 26, sábado
Viaxe a Santiago para visitar as exposicións “As Idade do Home. Hospitalitas” e “Unha vida vikinga”.
NOVEMBRO
Día 12, martes
Conferencia de Luis Alonso Girgado sobre “100 anos da Revista Ronsel”.
De 19,30 h. A 20 h., anotación para a viaxe a Monforte, visitas ao Museo de Arte Sacra das Clarisas e á Compañía.
Día 23, sábado
Viaxe a Monforte, visita ás Clarisas e a Compañía.
DECEMBRO
Día 15, domingo
Asemblea xeral e festa dos socios.
Xantar no Hotel Méndez Núñez. Actuación do grupo de música clásica Bóreas.
18 de xuño
O investigador e divulgador Héitor Fontes fixo na súa conferencia un percorrido polas torres, castelos, fortalezas e pontes fortificadas de Galicia, un patrimonio nalgúns casos desaparecido pero que fica documentado en moitos arquivos galegos, noutros abandonado e, en menor número, conservado, si se ten en contan que existen unhas 2.000 construcións das diferentes tipoloxías.
Comezou coa identificación da terminoloxía vinculada coas fortificacións medievais (castelos, casas torre, fortalezas, torres, atalaias...), así como o léxico galego relacionado con tales edificios, significando que o matacán chámase aquí ladroeira e vara a torre da homenxe, aclarando que a amea é oco que hai entre dous merlóns.
25 de maio
Con motivo de terlle dedicado o Día das Artes Galegas ao escultor Francisco Asorey, e como complemento á conferencia que impartiu sobre o escultor Maribel Iglesias Baldonedo, organizouse un roteiro para ver as súas esculturas na cidade.
Participaron nas explicacións Julia Cantalapiedra Álvarez, licenciada en Historia da Arte Moderna e Contemporánea, que se encargou de tratar a parte artística; Adolfo de Abel Vilela, doutor en Xeografía e Historia, que fixo a parte histórica e a cuestión técnica desenvolveuna Juan Ramón Pérez Martínez, graduado en Artes Aplicadas que foi profesor de Escultura e Volume na Escola de Artes Aplicadas de Santiago de Compostela.
10 de maio
Con motivo do Día das artes galegas, que se celebrou o día 1 de abril, dedicado ao escultor Francisco Asorey, Lugo Patrimonio programou dúas actividades, unha conferencia sobre o agasallado que impartiu a doutora Maribel Iglesias Baldonedo, e un roteiro para ver as catro esculturas que hai en Lugo, dúas en madeira, unha en pedra e outra en mármore, e un monumento.
A profesora comezou encadrando ao escultor na época do primeiro cuarto do século XX, na xeración Nós, cando se constitúen as Irmandades da Fala e o Seminario de Estudos Galegos, onde aparecen as ideas que levaran ao mundo político, co nacionalismo, e a elaboración e aprobación dun Estatuto de autonomía, una xeración distinta da de mediados do século XIX, que bota en falta as artes medievais.
5 ao 8 de maio
Dentro do ciclo dedicado ao Historicismo, un lugar obrigado de visitar como complemento das conferencias previas sobre o tema, era Sintra, declarado Patrimonio da Humanidade en 1995 por ter este tipo de arquitectura. Un grupo de vinte e seis socios tivemos a oportunidade de ver algúns dos edificios máis notables que se poden visitar.
O primeiro día non axudou o tempo facendo a viaxe con abundante auga parando en Santa María da Feira, para ver o castelo, un exemplo da arquitectura militar portuguesa, que foi reconstruído en estilo, e polo mesmo tamén de arquitectura neomedieval. Vimos a capela da Nosa Señora da Encarnación, e despois asistimos á proxección dun vídeo de dez minutos explicando a súa historia.
20 de abril
Esta viaxe tivo por finalidade visitar, en dous grupos, o Pazo de Fefiñáns, acompañados de dúas guías do establecemento e a Fundación Manolo Paz. Na entrada do pazo, na ampla praza que no seu día pertenceu a este conxunto, onde está a igrexa de san Bieito, fíxose unha introdución histórica e artística do edificio construído en varias fases, no estilo renacentista, do que foi fundador Juan Sarmiento Valladares, conselleiro de Felipe II, hoxe de propiedade dos marqueses de Figueroa.
Xa no interior percorremos todas as estancias, bastante escasas de mobiliario e artes decorativas que son propias deste tipo de palacios, chamando a atención especialmente as esculturas de Mariano Benlliure e Francisco Asorey, así como as dun descendente que foi discípulo do escultor galego, e a sala decorada con papel coloreado francés do século XIX, con motivos otomanos. Na planta alta da torre da homenaxe, onde está a biblioteca, detivéronse diante dunha reprodución da carta xeométrica de Galicia de Domingo Fontán.
23 de abril
Nesta conferencia do ciclo sobre Historicismo, o profesor de Historia da Arte da Facultade de Xeografía e Historia da USC, Iván Moure Pazos, analizou tanto a ruína antrópica na serra de Sintra, creada polo home, por arquitectos, paisaxistas e artistas, como aqueloutra, igualmente importante, a ruína biótica, xerada polo discorrer inevitable da propia natureza, as ruínas arquitectónicas engulidas polo imparable avance do vexetal, como as impoñentes e pouco coñecidas Quinta do Relógio e a Quinta das Camelias. Todo iso a fin de poñer en valor o tema do ruinoso, elemento pouco tratado e enxalzado na literatura crítica sintrense, no asentamento paisaxístico da Sintra contemporánea.
O 4 de decembro de 1995 a UNESCO declaraba a Paisaxe Cultural de Sintra Patrimonio da Humanidade. Nuns 20 quilómetros arredor do núcleo, nun parque natural, hai unhas 200 quintas, cunha cronoloxía que van desde o século XVI ata o XX, cun auxe importante no século XIX.
16 de abril
Comezou facendo referencia á tese de doutoramento de María Emilia Hernádez Pezzi, Historiografía de la arquitectura Moderna, na que se recollen as obras arquitectónicas mais representativas no intento de explicar o movemento arquitectónico mais característico do século XX. Despois do Neoclasicismo, todos os estilos anteriores, ou historicistas, van ser fonte de inspiración na arquitectura do século XIX. A mestura de estilos dará lugar aos eclecticismos, e pon varios exemplos de arquitecturas encargadas polas élites burguesas e das derradeiras vitorianas. Fanse igrexas en estilos medievais, neorrománicas, neogóticas, nas que, ao igual que nos edificios civís, cuadrillas de artesáns van a reproducir a ornamentación.