Últimas novas da asociación LugoPatrimonio
Foron moitos anos de fidelidade á cultura que nos distingue e diferencia esta secular conmemoración das Fachas de Castelo (Taboada), que como un facho de orgullo cobre de luces cada ano a coroa do castro de Castelo. Traballo de xeracións que nos foron trasladando as raíces dunha forma de ver a nación e o mundo. A declaración de FESTA DE INTERESE TURÍSTICO para as Fachas de Castelo, obríganos, en xustiza e con agrado a agradecerlle á Consellería de Industria e Innovación-Dirección Xeral de Turismo, o seu apoio e acordo, extensivo, loxicamente, á Xunta de Galiza; e a felicitación á Asociación AS FACHAS, pois ela é a protagonista induscutíbel.
LugoPatrimonio ve así realizado o esforzo que, xunto coas outras asociacións do Patrimonio Inmaterial da nosa provincia, puxemos para esta declaración, unha pedra no camiño que servirá, non o dubidamos, para que as outras (Danzas da Cervela, Entroido Ribeirao, Entroido de Salcedo co seu Oso máxico, Fachos de Vilelos e Meco e Pampórnigas da Ermida (Quiroga)), sexan tamén atendidas en idénticos termos. E lembrámoslle tamén á Consellaría de Cultura que sobre a súa mesa segue agardando a declaración como Ben de Interese Cultural.
Lugo, a 30 de outubro do 2008
O Presidente de LugoPatrimonio
Asdo.: Lois Diéguez
Isidoro Rodríguez, presidente do colectivo María Castaña, introuduciunos na súa conferencia do día 26 de agosto nunha viaxe pola danza e baile de Galiza a partir das súas orixes. Foinos levando no tempo histórico para que comprendésemos mellor a importancia de que se siga matendo esta esta xoia da nosa personalidade cultural: as danzas da Cervela. Son as únicas deste tipo que quedan na provincia e animounos a amalas, potencialas e enriquecelas para as próximas xeracións. O domingo, día 31 de agosto, LugoPatrimonio representado por unha morea de asociados e asociadas, estará na Cervela para presenciar o rito, o que nos deixaron, para que o celebremos, os nosos devanceiros.
Asociados e asociadas de LugoPatrimonio, Entroido Ribeirao, As Fachas, Salcedo… asistimos o pasado día 2 de agosto a Castelo-Taboada para seguir desde o inicio o rito que dá lugar á construción dunha facha.
Desde a recollida dos agucios no monte, até o seu traslado á aira de Felix, onde, agucio a agucio, fomos fiando esa alta e firme columna que arderá o próximo día 7 de setembro no castro de Castelo. O día foi produtivo, e os anfitrións, de luxo.
Primeiro foi o ritual da misa, importante para o cura Xaime (así de familiar o dicimos), pois celebraba tamén o seu cincuenta aniversario como tal. Desde o adro da igrexa de Castelo (Taboada), ateigado de xente, ouviamos o seu fermoso discurso de agradecemento. Gustounos que o seu bispo o acompañase, pois pasa que ás veces non sexan precisamente os da casa quen nos festexen.
E despois o xantar, baixo a carpa enorme que Manolo Fidalgo e Félix Vázquez prepararon. Eles eran os ramistas, os representantes da asociación As Fachas, a anfitrioa principal do acto. Resultaba moi grato sentir a calor popular dos viciños e viciñas de Castelo, mais tamén de Lugo (LugoPatrimonio), Ourense, A Coruña ou Vigo. E asimesmo que as institucións formasen parte dunha homenaxe a un home que realmente nos mostraba na súa persoa o estudo e a investigación sobre aspectos importantísimos das nosas raíces galegas. Alí estaban, pois, ademais das Asociacións de base, o bispo de Lugo, o alcalde de Taboada, a delegada da Vicepresidencia da Xunta, deputado do Parlamento galego e mesmo viciños de Xaime Delgado.
Xaime Delgado fixo outro sentido e popular discurso na sobremesa, e recolleu os agasallos. A D. Xaime Delgado Gómez, en homenaxe. Pola súa humildade e sabedoría; por mostrarnos os secretos e a riqueza das nosas raíces. Coa alegría e satisfacción de celebrar con el este recoñecemento. Castelo-Taboada, a 26 de xullo do 2008. Este era o texto da placa dos viciños.
E nós celebramos así o maxisterio do profesor, as conferencias e guías que introduciu en LugoPatrimonio, os seus libros profundos nos que aboia todo aquilo que tiñamos agochado, tanto artigo e estudo sobre o noso patrimonio... Que dentro de 300 anos, a carpa de Castelo sexa como un campo de fútbol ateigado de mozos e mozas da zona para render homenaxe a aqueles e aquelas que han facer realidade este desexo. Chin-chin.
O próximo 26 de xullo, Castelo, a parroquia onde naceu o noso admirado D. Xaime Delgado que nos acompañou tantas veces nos nosos itinerarios, faille unha merecida homenaxe. Castelo está representada, desta vez, pola súa Asociación, As Fachas, que tamén gozou sempre da axuda de D. Xaime. A súa biografía é ben ampla e rica, e nela, estas terras montañesas que baña o Miño polos fondais, con Castelo ou Temes sempre destacados, sobrancean a curiosidade científica e detallada do historiador e arqueólogo.
LugoPatrimonio únese a esta homenaxe, que comezará o día sinalado ás 13 h. na igrexa de Castelo e ás 14 h. nunha carpa onde se realizará o xantar. Os que queiran anotarse teñen de prazo até o día 20 deste mes, chamando ao telefone 676 800 227.
O profesor Francisco L. Rodríguez Guerreiro introduciunos onte nas augas azuis do mar dos seus estudos e recordos. Unha conferencia de múltiple colorido, na que entrou de forma amplia nos seus aspectos variados: usos económicos, lendas, historias de afogados e até na música e literatura que o mar galego produciu ao longo dos séculos. E, como sempre, as fotos seleccionadas arredondaron de xeito artístico a súa exposición. O próximo día 12 de xullo completará o percorrido no propio espazo físico do mar de Viveiro.
O día 3, ás 20 h. e no salón de actos da Deputación Provincial, Francisco L. Rodríguez Guerreiro falará sobre Arte, usos e cultura popular arredor do mar. Apoiará a súa disertación con fotos e dvd relacionados co tema. De 19 a 20 h. continuará o prazo para anotarse á viaxe a Viveiro.
Francisco Luís Rguez. Guerreiro é de Celeiro, un dos portos pesqueiros, xunto con Burela, de máis empuxe na Mariña luguesa. A súa exposición, apoiada con imaxes fotográficas, xirará arredor do mar, traendo até Lugo o cheiro a brea e a piche das embarcacións sobordadas, o ambiente das chabolas onde se fundía o chumbo e as redeiras cosían os aparellos e tamén o arrecendo das moitas fábricas e fabriquíns coas traballadoras puxando polos carros de grellas, preparando as cabezudas para os píos do arenque, apostando a cabala, o mucareu, o bonito ou o que cadrase…Arredor do mar tamén xiran os muiños de maré para proveito dalgún muiñeiro e aíndan fican restos de torres fortalezas que algún día defenderon a beiramar. E tamén nestas augas salgadas obrou Gonzalo o milagre da balea de San Cibrao segundo nos conta Cunqueiro…
Unha intervención arredor do mar que pretende convidar á viaxe que LugoPatrimonio organiza ás Terras de Viveiro o vindeiro día 12 de xullo.
O día 12 de xullo sairemos ás 8 h. de diante do instituto Lucus Augusti para Viveiro, onde subiremos ao monte de San Roque, daremos unha volta longa pola ría nun barco pesqueiro, xantaremos na praia da Abrela a base de produtos do mar, pasearemos polos recunchos, estreitas canellas e lugares característicos desta fermosa cidade, andaremos polo Celeiro mariñeiro e acabaremos o día visitando o museo do Mar e coñecendo o castro da Atalaia de San Cibrao.
Venres, día 27 de xuño, na Casa do Mar de San Cibrao: representantes de Adega, alcalde de Cervo, Delegado de Cultura da Xunta de Galiza, Manuel Miranda como testemuña imprescindíbel da desfeita que se fixo, e mais o noso presidente, expuxeron distintas posicións sobre o futuro do castro da Atalaia. Conclusión desesperanzada: apesar do esforzo das asociacións presentes e do numerosos público pedindo solucións, os dous responsábeis políticos non se aclararon a respecto do futuro. As esperanzas debilítanse, máis a xente anda moi quente e eles serán tamén responsábeis directos do que aconteza. Nestes casos é cando a xustiza debería intervir con presa. Farao? Nós seguiremos no combate.
Grazas a Mariñapatrimonio pola dirección deste interesante acto. Boa estrea das súas actividades esta Táboa Redonda.
LugoPatrimonio estará presente na mesa redonda do venres 27 de xuño na Casa do Mar de San Cibrao.
Visita o blog de MariñaPatrimonio para máis información:
http://www.blogoteca.com/mrpatrimonio
O sábado 14 de xuño cumprimos un fermoso programa de visitas e paseos á igrexa de Diomondi, Codos de Belesar, catamarán con percorrido deica a fervenza de Augacaída e castro de Marce, Ecomuseo de Arxeriz, barcas e casas do Pincelo e, finalmente, degustación do viño da adega Lareu. Foi, portanto, un día completo, con sol, paisaxes, monumentos e a auga como trasfondo dos nosos estudos. A xente seguidora da nosa páxina pode entrar na sección ilustrada desta viaxe para comprobar fotograficamente o que aseguramos.
O próximo día 3 de xullo continuaremos co Ciclo da Auga que nesta segunda parte dedicaremos ás augas dos mares, co programa detallado á marxe desta noticia.
Viaxamos en batuxo polo Miño e fomos vendo as barcas distintas que nos legaron os devanceiros, e as artes de pesca que aínda se utilizan, as especies que desapareceron xa… un patrimonio de grande valor que está a agonizar pola falta de uso.
Vivimos con Xosé Manuel Vázquez Rodríguez a necesidade de usar, máis que contemplar, isto que se nos vai de vagar, en silencio, como un corazón que se está apagando. Mais aínda temos forzas para loitar contra a desfeita.
O sábado, día 14, viaxaremos a Belesar para contemplar realmente o que o etnógrafo nos contou: desde a igrexa de Diomondi (xoia do románico) baixaremos polos Codos de Belesar para embarcar despois no Catamarán (as ribeiras do Miño vistas desde o seu centro: igrexas, aldeas, illa de Sernande, fervenza de Augacaída…). Xantar e visita no pazo de Arxeriz. Portotide e barcas do Pincelo cos amigos que as protexen. Remataremos a xornada na adega e viñedos de Primitivo, en Sabadelle.
Foi, a conferencia e proxeccións fotográficas (A auga na cultura popular) de Xosé Ramón Mariño Ferro, que abriu o ciclo que LugoPatrimonio lle dedica á auga, a máis comunicativa, pois xa desde o inicio abriu comentarios e diálogo entre o público presente.
Desde os usos que a nosa cultura e necesidade práctica lle deu á auga, até as festas e ritos nas que intervén como elemento imprescindíbel, o conferenciante ofreceu unha visión moi completa que chegou, mesmo, a describir graficamente como se lavaba a roupa cando aínda non existían as lavadoras, ou como se purificaba o corpo antes de se someter ao rito relixioso. As distintas culturas doutras nacións, pasaron tamén pola análise aguda e profunda deste profesor e antropólogo.
Procesión ao río a pedir auga, coa Virxe
As nove ondas: A Lanzada 1920
Muíño de marea
O CICLO DA AUGA continuará o próximo día 10 de xuño coa conferencia do etnógrafo Xosé Manuel Vázquez Rodríguez sobre Patrimonio fluvial: legado e novos usos.