Últimas novas da asociación LugoPatrimonio
Itinerario que seguimos o 17 de xuño do 2006
1. San Pedro de Bembibre
Pazo-Fortaleza dos condes de Taboada (sec. XVI en adiante)
Importante sartego móvil: forma xa tardía, de dúas figuras. Sec. X?
Igrexa de probábel orixe monacal. Monumento románico de interese “nacional”, da era 1229 (ano 1191).
Capiteis de boa factura. Os da Porta principal con ornamentación de tipo vexetal. A avaricia?. Áspide e basilisco. Aves afrontadas.
Na porta sur destaca o león e o dragón que co áspide e o basilisco lembran o salmo 91.
No interior da igrexa Enterramento de D. Xoán Taboada (1651)
Pinturas interiores.
2. Santa María de Castelo
Visita ao sartego antropomorfo do Sixto (a poucos metros, polo nacente, vestixios da primeira igrexa).
Visita ao fermoso pazo de Perrelos:
– Do primeiro tercio do sec. XVIII.
– Extraordinaria solaina.
– Cociña-lareira con gran cambota.
– Fonte con escudo da Casa.
– Hórreo e cortes.
3. Temes: punto central da viaxe.
BREVE SÍNTESE DO CONTIDO HISTÓRICO-CULTURAL DO COMPLEXO DE TEMES 1) PREHISTORIA. 2) O TEMES ROMANO. 3) O TEMES ROMANO-CRISTIÁN. 4) O TEMES XA CRISTIÁN. 5) O TEMES ALTO-MEDIEVAL. 6) O TEMES DA BAIXA IDADE MEDIA. 7. O TEMES CONTEMPORÁNEO. 8. INTERESANTE RECTORAL. Lugo, xuño do 2006
(Por Xaime Delgado Gómez)
a) Temes, nome indíxena (de raíz indoeuropea?).
b) “Castro de ladeira” (sobre o que estivo e está todo o complexo).
a) Ara romana a “deuses lares-viais”
b) Por aquí pasaba unha “vía romana” secundaria.
a) Un romano (militar?) xa cristián emparentado cos Temes:
1) Decide facer aquí, na súa propiedade, un MAUSOLEO.
2) Vai a Roma e trae un cargamento de prefabricadas pezas de mármore (a tapa dun SARCÓFAGO; 6 capiteis (só 4 en principio); columnas, pilastras, etc.).
3) Transporta este material polo río Miño deica o “Portus Polumbarius” (Pombeiro).
b) Gran MAUSOLEO á beira da “vía” (segundo invariábel costume romano).
§ A pomba e a palma de granito, do Mausoleo, son feitas aquí.
§ (Está relacionada cos seus restos a tradición do “Corpo Santo”?).
§ Confirmarano seguramente algún día unhas necesarias escavacións.
§ Aquí, na casa do Romano, fúndase unha “Domus Ecclesiae”, ou Igrexa Doméstica.
§ Máis tarde probabelmente o MAUSOLEO se transformou en oratorio.
o Dedicado xa a Santa María, primeirísima advocación titular?
o Atendido xa por monxes-ermitáns (da agora Ribeira Sagrada?)
§ No 805 é consagrada a primeira igrexa monasterial de Santa María.
§ Aí está o documento escrito.
§ Pezas máis interesantes deste tempo: cimacio (agora pía de auga bendita), cruz visigótica do muro exterior, modillón...
§ Gran complexo do Señor de Temes (Residencia, Torre vixía-defensora (arras, 1467), Igrexa monasterial-parroquial, Mosteiro (residencia de monxes).
§ Bastante documentación medieval referida a Temes.
§ Decadencia, en séculos posteriores.
§ Curiosa mención en 1591: Antonio Pereira de Ourense busca datos sobre Vasco de Temes (sepultura en Lousada), “atopa pedras labradas de gran edif. de alabastro”.
§ Reedificación da igrexa en 1776 (data nunha trabe).
§ Xeneral pobreza de medios (segundo reseña do Libro de Fábrica).
§ Case todo o material marmóreo é reutilizado nos muros.
§ Pinturas renacentistas-barrocas no presbiterio (hai outras debaixo?).
§ Trasládase para aquí un bo retablo barroco.
§ Axéitase no retablo un extraordinario sagrario renacentista.
§ A súa longa historia: a) Sobre asentamentos prehistóricos e romano-visigóticos? b) De ben visíbeis etapas diferentes. c) Dignísimo exemplar rural a conservar.
§ Extraordinaria atalaia de fermosas vistas panorámicas.
Os viaxeiros e viaxeiras que participaron no paseo polo Camiño Primitivo ao seu paso polo barrio do Carme e Regueiro dos Hortos comprobaron como esa riquísima zona arqueolóxica que aínda conserva o sabor da construción popular e mais dos camiños e hortos que forman un fermosísimo xardín natural, poden desaparecer en pouco tempo se os lugueses e luguesas non o evitamos. Nas súas intervención e coloquios que a ameaza produciu os asistentes insistiron en que se delimite urxentemente este Camiño para así gardalo das pas e da rapina.
Ás 20 h. no salón do centro cultural Uxío Novoneira, Adolfo de Abel Vilela e Lois Diéguez expuxeron con diverso material gráfico o tema: “Paseo polo Camiño Primitivo desde A Chanca deica o barrio de San Lázaro: monumentalidade e futuro”.
Os conferenciantes do acto sobre o Camiño Primitivo de Santiago ao seu paso pola cidade de Lugo e polo Carme chamaron a atención da Consellería de Cultura e do Concello de Lugo para que se poñan de inmediato a DELIMITAR E DESLINDAR dito Camiño, de xeito que se execute a Lei 3/1996 de protección dos Camiños de Santiago, E UNHA DAS PRINCIPAIS CONCLUSIÓNS DO CONGRESO celebrado e organizado pola Consellería de Industria e o Xacobeo. Desde aquela non se volveu saber máis dos acordos e de non ir adiante con urxencia perigará o próximo futuro do Camiño ao seu paso polo barrio do Carme, ameazado xa polo Plano Xeral de Ordenación Municipal.
Asimesmo, Lois Diéguez e Adolfo de Abel chamaron a atención do Concello para que o mesmo treito se limpe con urxencia, pois a auga e a lama impiden o paso polo Regueiro dos Hortos.