Xoves, 11 Mai 2023 11:57
Conferencia de Javier Gómez Darriba, “Arquitecturas perdidas de Lugo”
9 de maio
O doutor en Historia da Arte comezou a súa conferencia sinalando que trataría a desaparición de edificios singulares nas cidades de Lugo e Mondoñedo durante a segunda metade do século XX período no que España experimentou un paulatino crecemento económico e demográfico que tivo importantes consecuencias en moitos dos centros históricos das súas vilas e cidades máis renombradas, traducíndose en reformas e desaparicións de edificios moi singulares que, apenas pasadas unhas décadas e baixo a nosa perspectiva actual, parécennos cuestionables nalgúns casos cando non unha perda lamentable e irreparable.
Deste contexto non conseguiron escapar os núcleos urbanos de Lugo e Mondoñedo, que perderon varios dos seus edificios máis significativos por múltiples razóns escusadas no manido termo da “modernización”. A mellora dos servizos prestados polo Estado, a especulación urbanística, unha política que apostaba por renovar as rúas e prazas co afán de facilitar a circulación dun parque automobilístico cada vez maior e, por suposto, a mentalidade de non apreciar o suficiente a conservación do patrimonio histórico-artístico, levaron a que en Lugo e Mondoñedo desaparecesen algúns edificios singulares, caso do chalé do Arquitecto Nemesio Cobreros na capital lucense, deseñado por el en 1888, ou do Sanatorio Alonso-Pimentel, ideado por Eloy Maquieira en 1930 e reformado por este arquitecto anos despois, pero demolido en 1985.
Ambos foron dous edificios primordiais na historia de Lugo. Co primeiro introduciuse a tipoloxía de mansión ecléctica de raizame francés tan en boga desde a época isabelina e o segundo constituíu non só o primeiro edificio racionalista ideado para Lugo, senón un dos primeiros deseñados en Galicia. Ademais, converteuse en símbolo de vangarda e sofisticación polos servizos que prestaban os reputados médicos que operaban nel na súa década inaugural.
No que respecta a Mondoñedo, dixo que a cidade episcopal viu desaparecer multitude de edificios relixiosos e casonas de particulares ao longo da década de 1960, de tal maneira que perdeu parte dese sinal de anella urbe clerical que tanto a caracterizaba.
De todos os inmobles desaparecidos cabe destacar o cárcere situado xunto á alameda dos Remedios e construída a finais da década de 1740 por iniciativa do bispo Sarmiento, así como o atrio balaustrado que formaba parte inherente da fachada barroca da catedral. A desaparición deste último en 1969 fíxose en base a un proxecto de Pons-Sorolla que pretendía homoxeneizar o nivel da Praza e facilitar a circulación do tráfico rodado, algo que hoxe sería impensable. Desgraciadamente dita praza perdeu a subdivisión de espazos que a definía desde mediados do século XVI e tamén o adro e a escalinata de acceso ao templo catedralicio, deseñados polo arquitecto cisterciense frei Agustín de Otero en 1717 en consonancia co resto do frontispicio, dando lugar hoxe a unha visión un tanto desproporcionada debido a que foi configurada ex profeso con outro xogo de perspectivas. Actualmente parte do devandito adro disponse moi mutilado nun flanco da praza sen cumprir a función que tiña en orixe. Unido a iso hai que lamentar as escavacións que se produciron entón no chan da praza sen ningún afán arqueolóxico, destruíndose así para sempre o pasado antigo e milenario de Mondoñedo.